Informacje

Szanowni Państwo, na stronie tej znajdziecie naukowe informacje dotyczące nietoksycznych metod leczenia chorób nowotworowych. Metody te mogą być z powodzeniem stosowane równolegle do terapii proponowanych w onkologii.

Opisy przypadków

Terapia w chorobach nowotworowych jest procesem dlugotrwałym i wymaga stalej współpracy lekarza prowadzącego, pacjenta a także jego rodziny. Kontrola stanu pacjenta i analiza wykonywanych przez pacjenta badań jest podstawą efektywnego procesu leczniczego. Na stronie tej znajdziecie też Pańswo opisy przypadków leczonych metodami biologicznymi.

Terapie

Terapie, których opisy znajdziecie Państwo na tej stronie, należą do nietoksycznych terapii biologicznych. Wśród nich znajdziecie między innymi terapię fotodynamiczną, terapię potęgowana insuliną, terapię wirusami onkolitycznymi, hipertermię czy ortomolekularne wlewy dożylne.

Terapia fotodynamiczna

Terapia fotodynamiczna (ang. PDT-photodynamic therapy) jest metodą leczenia w której komórki rakowe, uczulone uprzednio na światło, mogą zostać zniszczone poprzez ich naświetlanie. Metoda ta stosowana jest już w Japonii, USA, Kanadzie, Australii, a także w krajach Europy Zachodniej.

Czytaj więcej

ITP – Niskodawkowana
chemioterapia
potęgowana insuliną

Terapia potęgowana insuliną oznacza, że z pomocą insuliny zwiększamy dzialanie innych lekow w tym także chemioterapeutyków. Dzięki takiej kombinacji, możliwe jest zastosowanie 20% dawki leków cytotoksycznych lub cytostatycznych. Terapia potegowana insuliną należy do terapii niskotoksycznych,nie wywołujacych w organiźmie takich skutków ubocznych jak chemioterapia w klasycznych dawkach.

Czytaj więcej

Terapia wirusami
onkolitycznymi

Wirusy onkolityczne to wirusy, które niszczą komórki nowotworowe. Wirusy te wyewoluowały tak, aby rozmnazać się wyłącznie w tkance nowotworowej, pozostawiając tkanki zdrowe nietkniętymi. Wirusy onkolityczne charakteryzują się dużą efektywnością jeśli chodzi o indukowanie odpowiedzi immunologicznej, co wspomaga naturalną walkę z chorobą.

Czytaj więcej

Metody leczenia raka

Rak to straszna choroba trudna w leczeniu, choroba która wyniszcza nasz cały organizm i pozbawia sił. Według statystyk pochodzących ze stycznia 2022r stwierdza się że mamy ponad  171 tys. nowych zachorowań na nowotwory rocznie i ponad 100 tys. zgonów z ich powodu. W Polsce nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów odpowiadając odpowiednio za  25,7% zgonów mężczyzn i 23,2% zgonów kobiet. 

A jakie metody pozwolą nam zwalczyć raka?

1. Operacja chirurgiczna – jak dotąd uważana za najlepszy sposób wyleczenia.
2. Radioterapia – która działa na zasadzie promieni jonizujących, które zwalczają komórki rakowe. 
3. Chemioterapia – która drogą farmakologiczną ma wpływ na komórki rakowe, powstrzymuje powstawanie nowych komórek, a te które są niszczy.
4. Hormonoterapia  – leczenie nowotworów hormonozależnych, Metoda ta opiera się na zmianie środowiska hormonalnego, co hamuje wzrost tego typu nowotworów.

Hormonoterapia i immunoterapia nie znajdują zastosowania w leczeniu takich nowotworów jak mięsaki.

Jak widać lekarze nie są bezradni w tej chorobie,ale czy któraś z metod leczenia raka pomoże nam wyzdrowieć to wszystko zależy od naszego organizmu.

 Choć mamy kilka metod leczenia to żadna niestety nie daje nam 100% szans, że rak nie wróci, dlatego tak ważna jest kontrola tej choroby.

Choć mamy wybór w metodach leczenia raka i nie jesteśmy w tej sytuacji całkowicie, bezradni niestety żadna z nich nie daje niezawodnej skuteczności. Każda z opisanych powyżej metod daje spore szanse na to, że rak ustąpi. Tak naprawdę wiele zależy od naszego organizmu i od tego, jak będzie reagował na leczenie. Metody leczenia raka z  roku na rok ulegają poprawie, przybywa ich więcej lub są modernizowane, więc jeśli dowiadujemy się o tej chorobie, powinniśmy starać się zachować optymizm.

Ile kosztuje leczenie raka

koszt leczenia nowotworów to ok 6,5 mld zł, czyli ok. 10 proc. budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia, jest przeznaczane na terapie onkologiczne: leczenie szpitalne, chirurgię, chemioterapię itd. Na jednego chorego wydawana jest kwota ok. 10 000 zł. Średni koszt chemioterapii to ponad 13 000 zł. Koszty nowotworów to nie tylko wydatki poniesione przez państwo, ale przede wszystkim koszty ponoszone przez samego chorego i jego rodzinę. 

Wliczając w koszt leczenia odpowiednie leczenie, dietę chorego czy koszty dojazdu do placówek w których podejmujemy leczenie, musimy się liczyć że to wszystko może nas kosztować przysłowiową “fortunę”. Ale z pomocą mogą przyjść różnego rodzaju fundacje.

Koszt leczenia raka jest tak drogi bo metody leczenia są ograniczone a leki bardzo drogie, gdy stopniowo metody leczenia się rozwiną i rozpowszechniają to i cena na pewno zmaleje.

Warto również pamiętać że koszt leczenia jest tak zróżnicowany bo jest zależny od stopnia zaawansowania choroby im głębsze stadium tym więcej środków trzeba przeznaczyć na  leczenie.

W Polsce, koszty leczenia raka są pokrywane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), jednak niektóre leki, procedury lub badania mogą być refundowane tylko częściowo, lub wcale. Pacjenci mogą również zdecydować się na leczenie w prywatnych placówkach medycznych, w takim przypadku koszty leczenia będą ponoszone przez pacjenta lub jego ubezpieczyciela.

Na przykład, koszt jednej sesji radioterapii wynosi około 1000-2000 złotych, natomiast koszt jednej cyklu chemioterapii waha się od kilku tysięcy do kilkunastu tysięcy złotych.Koszt leczenia raka za granicą, szczególnie w krajach Europy Zachodniej, USA i Kanady, może być znacznie wyższy niż w Polsce.  Mimo że koszt leczenia raka może być bardzo duży, warto pamiętać o przeróżnych fundacjach, lub zrzutkach pieniędzy, które można prowadzić w internecie.

Niekonwencjonalne metody leczenia raka

Osoby z zdiagnozowanym rakiem nie zawsze czekają tylko na pomoc lekarzy, często  starają się szukać pomocy we własnym zakresie i stawiają na niekonwencjonalne metody leczenia takie jak:

• suplementy dietetyczne, 

• zioła,
•  masaże,
•  akupunktura, 
• a nawet terapie psychiczne lub duchowe.

Niekonwencjonalne metody leczenia raka mogą być atrakcyjne dla osób zdiagnozowanych, ponieważ mogą one wydawać się mniej inwazyjne lub bardziej naturalne niż tradycyjne metody leczenia raka, takie jak chemioterapia czy radioterapia.

Warto mieć w pamięci to, bo jest to rzecz istotna, że większość niekonwencjonalnych metod leczenia raka nie została odpowiednio przebadana i nie ma wystarczających dowodów naukowych na ich skuteczność. A niekiedy takie niekonwencjonalne metody leczenia raka mogą nawet być szkodliwe dla pacjenta. Dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub zespołem opieki zdrowotnej przed rozpoczęciem jakiejkolwiek formy niekonwencjonalnego  leczenia raka. Lekarze i inni specjaliści opieki zdrowotnej są w stanie udzielić pacjentom informacji na temat dostępnych opcji leczenia raka i pomóc im podjąć najlepszą decyzję dotyczącą leczenia.

Są to metody, które często nie zostały przebadane lub nie otrzymały akceptacji ze strony środowiska medycznego.

Przykłady niekonwencjonalnych metod leczenia raka to:

1. Dietetyka:  specjalna dieta lub suplementy diety mogą pomóc w leczeniu raka.
2. Medytacja:  może pomóc w redukcji stresu i poprawie samopoczucia, co może przyczynić się do lepszego leczenia raka.
3. Terapia alternatywna: niektóre osoby decydują się na leczenie raka za pomocą metod takich jak akupunktura, homeopatia, masaż lub aromaterapia.
4. Leczenie przy pomocy roślin: niektóre osoby decydują się na leczenie raka za pomocą roślin leczniczych.
5. Leczenie na podstawie wiedzy z krajów tropikalnych: niektóre osoby decydują się na leczenie raka za pomocą metod pochodzących z krajów tropikalnych, takich jak leczenie za pomocą roślin i ziół.

Pamiętajmy, że niekonwencjonalne metody leczenia raka, są często metodami eksperymentalnymi i nie zawsze mogą być skuteczne. Jeśli chcemy skorzystać z tych metod leczenia,  musimy się upewnić jaką metodę chcemy spróbować, wiedzieć, jak działa i jaki może mieć wpływ na nasz organizm i o efektach ubocznych. Najważniejsze jest, aby każdą niekonwencjonalną metodę leczenia raka omówić z lekarzem prowadzącym naszą chorobę.

Nowe metody leczenia raka

W medycynie pojawiają się nowe metody leczenia raka, które są opracowywane w wyniku ciągłego postępu w dziedzinie badań nad rakiem i rozwoju nowych technologii medycznych. Oto kilka przykładów nowych metod leczenia raka:

1. Immunoterapia to rodzaj leczenia, które wspomaga system odpornościowy pacjenta w walce z rakiem. Może to obejmować stosowanie leków, które zwiększają aktywność komórek odpornościowych lub blokują mechanizmy, które umożliwiają komórkom rakowym atakować naszą odporność.
2. Terapia celowana to rodzaj leczenia, które atakuje specyficzne cechy komórek rakowych, takie jak białka lub receptory, które są odpowiedzialne za ich rozprzestrzenianie się i namnażanie, co w efekcie pomaga naszemu organizmowi się bronić.
3. Radioterapia z wykorzystaniem nadpromieniowania to rodzaj radioterapii, w której używa się większej dawki promieniowania, aby zapewnić lepsze zniszczenie komórek rakowych.
4. Terapia genowa to rodzaj leczenia, w którym do komórek pacjenta wprowadza się nowe geny lub modyfikuje istniejące geny, aby zwalczyć raka. Może się tak zdarzyć, że  wprowadzanie genów, które zwiększają odporność organizmu na raka lub sprawiają, że komórki rakowe są bardziej wrażliwe.

Ale zanim zdecydujemy się na którąś z tych nowych metod leczenia raka, zależy od pacjenta i oczywiście sugestii i opinii lekarza prowadzącego leczenie.

Obecnie już dysponujemy kilkoma nowymi metodami leczenia raka, które są obecnie jeszcze testowane, lub powoli wprowadzane w zakres leczenia.

Oto kilka takich nowych metod leczenia raka:

1. Radioterapia z wykorzystaniem protonów: polega na naświetlaniu guza promieniami protonów, co pozwala na precyzyjniejsze i bardziej selektywne działanie na komórki nowotworowe.
2. Terapie skojarzone: polegają na łączeniu kilku różnych metod leczenia, takich jak chirurgia, radioterapia, chemioterapia i terapie celowane.
3. Terapie z wykorzystaniem CAR-T: terapie CAR-T polegają na modyfikacji limfocytów T pacjenta tak, aby rozpoznawały i atakowały komórki nowotworowe.
4. Terapie z wykorzystaniem nanoparticles: polegają na stosowaniu cienkich nanocząstek do transportowanie leków bezpośrednio do komórek nowotworowych.
5. Terapie z wykorzystaniem CRISPR-Cas : polegają na modyfikacji genów w komórkach nowotworowych za pomocą specjalnych enzymów.

Nowe metody leczenia raka są obecnie badane lub są już dostępne w niektórych krajach, jednak nie są jeszcze powszechnie stosowane w praktyce medycznej. Zanim podejmiesz decyzję o skorzystaniu z jakiejkolwiek nowej metody leczenia raka, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem i poznanie fachowej opinii na ten temat.

Leczenie raka bez chemii

Chemioterapia choć jest popularną metodą leczenia, nie jest jedyna, istnieje jeszcze:

1. Radioterapia – Radioterapia to leczenie raka za pomocą promieniowania jonizującego, które niszczy komórki rakowe
2. Immunoterapia – Immunoterapia to leczenie, które wspomaga system odpornościowy pacjenta w walce z rakiem.
3. Terapia celowana – Terapia celowana to leczenie, które atakuje specyficzne cechy komórek rakowych, takie jak białka lub receptory, które są odpowiedzialne za ich rozprzestrzenianie się i namnażanie.
4. Chirurgia – to leczenie raka, w którym usuwana jest część lub całość dotkniętego rakiem narządu lub tkanek.

Choć leczyć raka można nie tylko chemią, warto jednak pamiętać o konsultacji z lekarzem lub zespołem medycznym, bo te osoby znają się najlepiej na przebiegu takich metod leczenia wiedzą jak mogą one wpływać na organizm, więc  zanim podejmiemy jakąkolwiek decyzję w tej sprawie, warto zasięgnąć opinii i sugestii osób wyszkolonych w tym zakresie.

Jeśli z jakieś przyczyny nie możesz zastosować chemii w leczeniu raka, pamiętaj, że nie jest to przegrana sytuacja, bo istnieje kilka opcji leczenia raka bez chemii, oto kilka z nich:

1. Chirurgia: polega na usunięciu chirurgicznym guza nowotworowego.
2. Radioterapia: polega na naświetlaniu guza promieniami rentgena lub innymi rodzajami promieniowania, aby zabić komórki nowotworowe.
3. Terapia celowana: polega na stosowaniu leków, które atakują specyficzne białka lub receptory znajdujące się na powierzchni komórek nowotworowych.
4. Immunoterapia: polega na wykorzystaniu układu odpornościowego organizmu do walki z komórkami nowotworowymi.
5. Terapia skojarzona: polega na łączeniu kilku różnych metod leczenia, takich jak chirurgia, radioterapia i terapie celowane.

Zanim zdecydujesz się na jakikolwiek leczenie raka bez chemii, najlepiej umów się ze swoim lekarzem prowadzącym, on na pewno doradzi najlepszą metodę leczenia.

Skuteczne leczenie raka

Skuteczne leczenie raka zależy od wielu czynników, takich jak: 

1. Rodzaj raka, 
2. Stopień zaawansowania choroby, 
3. Ogólny stan zdrowia pacjenta i indywidualnych cech organizmu. 

 Skuteczne leczenie raka obejmuje kilka różnych metod, takich jak 

1. chemioterapia, 
2. radioterapia, 
3. immunoterapia, 
4. terapia celowana lub chirurgia

Często leczenie raka może prowadzić do wyleczenia lub znacznego opóźnienia jej postępu. W innych przypadkach leczenie raka może być mniej skuteczne lub nieskuteczne i konieczne jest takie postępowanie z chorobą aby zapewnić pacjentowi jak najlepszej jakości życia.W każdym przypadku tej choroby pamiętaj o częstej konsultacji z lekarzem, bo tak naprawdę każdego dnia może się pojawić możliwość zastosowania leczenia które może pomóc całkowicie wyleczyć się lub opóźnić postęp raka, tak aby pacjent czekając na ratunek mógł w miarę możliwości prowadzić normalne życie.

Mimo że posiadamy, kilka skutecznych metod leczenia raka takie jak radioterapia, chirurgia, czy też terapia skojarzona, to nadal dużą rolę w skutecznym leczeniu raka odgrywa, rodzaju nowotworu, stadium rozwój choroby, wiek pacjenta i stanu ogólnego zdrowia. Jeśli te wyżej wymienione parametry będą w dobrym stanie to można powiedzieć, że każda metoda immunoterapia, chemioterapia, lub terapia skojarzona, może być dla nas skuteczna w leczeniu raka.

Terapia fotodynamiczna

Terapia fotodynamiczna to terapia światłem, w której używa się światła o określonej długości fal oraz substancji światłouczulających, w celu leczenia takich chorób jak:

1.  Trądzik zwykły, 
2. Stany przednowotworowe
3. rak podstawnokomórkowy – BCC
4. rak kolczystokomórkowy – SCC we wczesnych stadiach rozwoju

Terapia fotodynamiczna (PDT)jest stosunkowo nowoczesną metodą wykorzystywaną w diagnozowaniu i usuwaniu różnego rodzaju zmian skórnych, która jest stosowana w różnych dziedzinach medycyny.Terapia fotodynamiczna swoje działanie opiera na reakcji fototoksycznej, jaka zachodzi w wyniku działania światła i substancji światłoczułej, aplikowanej na leczoną zmianę. Substancja ta nie jest szkodliwa dla organizmu w normalnych warunkach, jednak pod wpływem wiązki światła o długości fali 632 nm staje się ona toksyczna i dzięki temu niszczy chore komórki.

Terapia fotodynamiczna (PDT) jest metodą leczenia raka, w której wykorzystuje się połączenie substancji chemicznej, zwanej fotouczulaczem, oraz światła o odpowiedniej długości fali. Fotouczulacz jest podawany do organizmu pacjenta, a następnie absorbuje światło o odpowiedniej długości fali, co powoduje reakcję chemiczną i uszkodzenie komórek nowotworowych.

Fotouczulacz jest specjalnie dobrany do danego typu nowotworu, a jego działanie jest skoncentrowane tylko na komórkach nowotworowych, minimalizując szkody dla zdrowych tkanek. Światło, które jest używane do aktywacji fotouczulacza, jest dostarczane przez specjalny sprzęt medyczny, taki jak laser lub lampy.

Terapia fotodynamiczna jest stosowana w leczeniu różnych rodzajów nowotworów, w tym raka skóry, błony śluzowej, raka jelita grubego, raka płuca i raka prostaty.

Jest to metoda leczenia, która jest bezpieczna dla pacjenta, ponieważ ma minimalne skutki uboczne, i jest skuteczna w leczeniu raka na wczesnym etapie. W przypadku leczenia raka zaawansowanego terapia fotodynamiczna jest zwykle stosowana w połączeniu z innymi metodami leczenia.

Terapia wirusami onkolityczny

Terapia wirusami onkolitycznymi  to metoda leczenia nowotworów, w której wykorzystuje się wirusy specjalnie zmodyfikowane tak, aby atakowały i niszczyły komórki nowotworowe. Te zmodyfikowane wirusy nazywane są onkolitycznymi, ponieważ są skuteczne w atakowaniu i niszczeniu komórek nowotworowych, ale nie uszkadzają zdrowych komórek.

Wirusy onkolityczne są naturalnymi pasożytami, które mają na celu niszczenie komórki gospodarza. W przypadku terapii onkolitycznej, wirusy są tak zmodyfikowane, aby atakowały tylko komórki nowotworowe, pozostawiając tylko zdrowe komórki.

Terapia wirusami onkolitycznymi jest obiecującą metodą leczenia nowotworów, ponieważ wirusy są w stanie dostarczać leki bezpośrednio do komórek nowotworowych, co zmniejsza skutki uboczne leczenia i zwiększa skuteczność. 

Obecnie trwają badania nad różnymi rodzajami wirusów onkolitycznych i ich skutecznością w leczeniu. W niektórych przypadkach terapia wirusami onkolitycznymi może być stosowana jako samodzielna metoda leczenia lub w połączeniu z innymi metodami leczenia, takimi jak chemioterapia czy radioterapia.

polega na wykorzystaniu wirusów specjalnie zmodyfikowanych do atakowania i niszczenia komórek nowotworowych.

Wirusy onkolityczne są specjalnie zmodyfikowane, aby atakować tylko komórki nowotworowe, unikając zdrowe tkanki. Kiedy wirusy dostają się do komórek nowotworowych, replikują się wewnątrz nich, powodując ich zniszczenie. Wirusy te również mogą pomóc w aktywacji układu odpornościowego do walki z komórkami nowotworowymi.

 Terapia wirusami onkolitycznymi jest metodą leczenia raka, która jest obecnie badana w fazie prób klinicznych. Wirusy onkolityczne są modyfikowane genetycznie, aby uniknąć działań niepożądanych, i są dostarczane do organizmu pacjenta w postaci wirusowego wektora.

Przykłady wirusów, które są badane jako onkolityczne terapie to:

• wirusy herpeswirusowe, takie jak T-VEC
• wirusy adenowirusowe, takie jak ONCOS-102.

Należy pamiętać, że terapia wirusami onkolitycznymi jest obecnie w fazie badań klinicznych i nie jest jeszcze powszechnie dostępna. Skuteczność i bezpieczeństwo tej metody jest jeszcze badane.

Chemioterapia bez skutków ubocznych

Jak wiadomo chemioterapia wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi takimi jak:

1. Zmęczenie i brak energii
2. Osłabienie układu odpornościowego
3. Zaburzenia smaku i apetytu
4. Wypadanie włosów itp

W celu zmniejszenia skutków ubocznych chemioterapii stosuje się różne metody, takie jak:

1. odpowiednie dawkowanie leków, 

2. łączenie różnych rodzajów leków chemioterapeutycznych,

3. stosowanie leków łagodzących objawy uboczne. 

Niektóre nowoczesne metody leczenia, takie jak terapia celowana czy immunoterapia, mogą być również skuteczne w zwalczaniu nowotworów i jednocześnie mieć mniej skutków ubocznych niż chemioterapia.

Należy pamiętać, że skutki uboczne chemioterapii są indywidualne, a sposoby zmniejszenia objawów, też różne w zależności od rodzaju nowotworu, stosowanych leków chemioterapeutycznych i indywidualnych cech pacjenta. Dlatego ważne jest, aby ustalić jak najlepszy plan leczenia.

Niestety wciąż mamy zbyt mało informacji na temat chemioterapii bez skutków ubocznych, ale za to mamy dla Państwa kilka cennych rad jak zmniejszyć skutki uboczne chemii.

Jak dbać o wypadające włosy?

• Używając ręcznika przy pielęgnacji włosów, masuj je, zamiast wycierać,
• do czesania używaj miękkiej szczotki lub grzebienia o szerokich zębach,
• unikaj stosowania suszarki i lokówki,
• unikaj farbowania i nie korzystaj ze środków chemicznych przy ich pielęgnacji,
• pomyśl nad noszeniem peruki, turbanu, szalu, bawełnianej czapki lub okrycia głowy,
• unikaj kontaktu skóry i cienkich włosów ze słońcem

Jak zapobiegać i kontrolować nudności i wymioty?

• Wprowadź płynną dietę przed rozpoczęciem chemioterapii – rosół, woda – ale nie mleko,
• unikaj jedzenia zbyt gorącego lub zbyt chłodnego, zbyt słodkiego lub zbyt ostrego,
• jedz małe ilości, ale regularnie i często niż duże ilości kilka razy dziennie,
• unikaj silnych i przykrych zapachów, wychodź często na świeże powietrze,
• bierz leki przeciwwymiotne przed rozpoczęciem chemioterapii,
• jeżeli dojdzie do wymiotów, pij dużo płynów, aby uniknąć odwodnienia.

Jak zapobiegać odwodnieniu spowodowanym przez biegunkę lub wymioty?

• Pij duże ilości płynów (osiem szklanek dziennie),
• obserwuj czy nie zauważasz u siebie oznak odwodnienia takich jak suchość w jamie ustnej, zmniejszenie oddawania moczu, zawroty głowy,
• unikaj mleka i produktów mlecznych, bo one mogą wzmacniać biegunkę,
• unikaj jedzenia ciężkostrawnego,
• jedz dużo bananów i innego bogatego w potas pożywienia,
• przyjmuj lekarstwa, które pomagają kontrolować biegunkę; poinformuj personel medyczny, jeżeli pojawi się biegunka.

Jak chronić i dbać o jamę ustną:

• utrzymuj jamę ustną w czystości, używaj miękkiej szczoteczki do zębów, łagodnej pasty do zębów,
• unikaj płynów do płukania jamy ustnej zawierającej alkohol,
• unikaj owoców i soków cytrusowych,
• unikaj ostrego jedzenia,
• spożywaj w trakcie chemioterapii płynne jedzenie, aby unikać podrażnienia śluzówki w jamie ustnej,
• unikaj czyszczenia zębów nitką dentystyczną, jeżeli poziom krwinek czerwonych jest niski.

Zmiany smaku czy też zmęczenie to częsty skutek uboczny chemioterapii, na szczęście nie jest objawem, który zostaje z pacjentami na zawsze, one ustępują, gdy już w pełni się wyleczymy, aczkolwiek może być to długotrwały okres, który wymaga cierpliwości i siły.

Jak walczyć ze zmęczeniem?

• Prowadź dziennik: to pomoże określić, kiedy masz najwięcej energii, a jakie czynności powodują przemęczenie i uczucie omdlenia. To pozwoli na zaplanowanie czynności, które trzeba wykonać.
• Poproś o pomoc:  Czas tej choroby może być bardzo trudny, dlatego warto w tym okresie mieć przy sobie grono bliskich, które będzie w stanie pomóc. Nie bój się prosić o pomoc, bo w czasie choroby organizm jest bardzo osłabiony, więc na niektóre czynności może zabraknąć sił i potrzebne będzie wsparcie.

• Ćwicz regularnie, jeżeli j lekarz na to zezwoli. Proste ćwiczenia rozciągające, krótkie spacery mogą dodać ci energii, na pewno nie wpłyną negatywnie na energię, którą masz. Zacznij powoli i wypracuj schemat odpowiedni organizmu.

• Odpoczynek i sen są bardzo ważne podczas przyjmowania chemioterapii, ale staraj się nie wypoczywać dłużej, niż to jest konieczne, ponieważ może to obniżyć poziom aktywności, jakim dysponujesz. Dla wielu chorych popołudniowa drzemka pomaga w walce z uczuciem zmęczenia, a inni twierdzą, że odpoczynek w ciągu dnia powoduje, że budzą się w środku nocy. Jeżeli masz problemy ze spaniem, zgłoś się do personelu medycznego, aby ustalić przyczynę oraz sposoby zapobiegania bezsenności.